
کپسول گاز R134a برند Season (340 گرم) | مبرد کولر خودرو
کپسول گاز مبرد R134a برند Season (340 گرم) | شارژ کولر خودرو
A. معرفی محصول
کپسول گاز **R134a برند Season** با وزن استاندارد ۳۴۰ گرم (۱۲ اونس)، مبردی ایدهآل برای شارژ و نگهداری سیستمهای تهویه مطبوع خودرو و وسایل برودتی کوچک خانگی است. گاز R134a از خانواده هیدروفلوئوروکربنها (HFC) بوده، دارای ODP صفر (عدم تخریب لایه ازن) است و به دلیل حجم مناسب کپسول، اغلب توسط تکنسینها برای تعمیرات سریع یا توسط کاربران برای شارژ مجدد کولر خودروهای سبک استفاده میشود.
B. مشخصات فنی
| نام تجاری | R134a |
|---|---|
| برند | Season (سیزن) |
| وزن خالص | ۳۴۰ گرم (۱۲ اونس) |
| نام شیمیایی | $1,1,1,2-\text{Tetrafluoroethane}$ |
| CAS Number | 811-97-2 |
| پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) | حدود ۱۴۳۰ (بالا) |
| دمای جوش (در فشار اتمسفر) | حدود $-26.3^\circ\text{C}$ |
| نوع کپسول | یکبار مصرف، با شیر استاندارد (Self-Sealing یا Can Tap) |
C. ویژگیهای برجسته
- **حجم کم و پرتابل:** مناسب برای تکنسینهای سیار و نگهداری در جعبه ابزار خودرو.
- **سازگاری با خودرو:** اندازه استاندارد برای اتصال به شیلنگهای شارژ کولر خودرو که نیاز به شیر مخصوص (Can Tap) دارند.
- **کلاس ایمنی A1:** مبرد غیرقابل اشتعال و دارای سمیت پایین است.
- **فاقد کلر:** به دلیل ODP صفر، برای لایه ازن خطری ندارد.
D. کاربردها و دستگاههای سازگار
بیشترین استفاده از کپسولهای R134a با حجم کم، در موارد زیر است:
- **کولر خودرو:** شارژ یا پر کردن نشتیهای کوچک کولر خودروهای سبک، کامیونتها و ماشینآلات کشاورزی.
- **یخچال فریزر خانگی:** در مواردی که حجم مبرد مورد نیاز کم است و نیاز به تعویض کامل کمپرسور نیست.
- **آبسردکنها و دیسپنسرها:** دستگاههای برودتی کوچک در محیطهای تجاری یا اداری.
- **سایر سیستمهای کوچک تبرید:** مانند دستگاههای رطوبتگیر یا خنککنندههای کوچک.
E. انواع مدلها و محصولات مشابه
برند Season این گاز را در احجام مختلف ارائه میدهد. همچنین این گاز در قوطیهای بزرگتر ۹۵۰ گرمی (مانند برندهای دیگر) یا سیلندرهای بزرگ ۱۲ کیلوگرمی برای مصارف کارگاهی نیز عرضه میشود.
- **کپسولهای R134a بزرگ (حدود ۹۵۰ گرم):** مناسب برای شارژ کامل سیستمهای سنگین یا استفاده در کارگاه.
- **کپسولهای R600a/R290:** مبردهای طبیعی و دوستدار محیط زیست (GWP پایین) که عمدتاً در یخچالهای خانگی جدید به جای R134a استفاده میشوند.
F. مزایا (محاسن)
- **مقرون به صرفه بودن برای تعمیرات جزئی:** خرید کپسول کوچک ۳۴۰ گرمی برای رفع نشتی جزئی کولر خودرو اقتصادی است.
- **دسترسی آسان:** به دلیل محبوبیت R134a، این گاز به راحتی در بازار یافت میشود.
- **عدم خورندگی:** با قطعات و مواد داخلی سیستم تبرید سازگار است.
G. معایب
- **نیاز به وکیوم:** شارژ موفق هر سیستم مبرد (حتی با این کپسول کوچک) نیاز به دستگاه وکیوم دارد که معمولاً در کیتهای DIY وجود ندارد.
- **GWP بالا:** به دلیل پتانسیل گرمایش جهانی بالا، در بلندمدت نیاز به جایگزینی با مبردهای نسل جدید دارد.
- **حجم محدود:** برای سیستمهای با حجم بالا (مانند مینیبوس یا کامیون) ناکافی است.
H. روشهای تست و چکلیست تست
- **تست نشتی (بعد از شارژ):** استفاده از نشتیاب الکترونیکی یا مایع حبابساز در نقاط اتصال برای اطمینان از عدم نشتی.
- **کنترل فشار/دمای (PT) کپسول:** بررسی فشار داخلی کپسول در دمای محیط، برای اطمینان از مطابقت با جدولهای استاندارد R134a.
- **ترازو:** وزن کپسول قبل و بعد از شارژ باید دقیقاً ۳۴۰ گرم اختلاف داشته باشد.
I. عیبیابی (Troubleshooting)
| مشکل | دلیل احتمالی | راه حل |
|---|---|---|
| شارژ بیش از حد (Overcharge) | شارژ گاز بر اساس فشار، نه وزن | گاز اضافی را با دستگاه ریکاوری استاندارد خارج کنید. |
| خنک کنندگی ضعیف پس از شارژ | وجود رطوبت یا هوا در سیستم (وکیوم ناکافی) | تخلیه کامل، وکیوم عمیق و شارژ مجدد. |
| نشت گاز از شیر Can Tap | خرابی واشر داخلی شیر یا عدم اتصال صحیح | تعویض شیر Can Tap یا محکم کردن اتصال. |
J. نحوه شارژ با کپسول ۳۴۰ گرمی (با شیر مخصوص)
- آمادهسازی: شیر مخصوص شارژ (Can Tap) را روی دهانه کپسول محکم ببندید.
- اتصال: شیلنگ شارژ را به پورت فشار پایین (Low Side) سیستم کولر خودرو وصل کنید (معمولاً بزرگتر و با درپوش L).
- پیرج (Purge): قبل از باز کردن شیر اصلی سیستم، کمی شیر Can Tap را باز کنید تا هوای داخل شیلنگ خارج شود.
- **شارژ وزنی:** کپسول را روی ترازو قرار داده و فقط به میزان کسری (مثلاً ۳۰۰ گرم) که از سیستم نشت کرده، تزریق کنید.
- **تست:** کمپرسور را روشن کرده و فشار و دمای خروجی را بررسی کنید.
K. خرابیهای رایج (نشانههای کمبود گاز)
- **کاهش ناگهانی سرمایش:** نشاندهنده نشت گاز مبرد است.
- **یخ زدن لولهها:** یخ زدن لوله مکش (لوله بزرگتر) در برخی شرایط میتواند نشاندهنده کمبود گاز باشد.
- **سیکل کوتاه کمپرسور:** روشن و خاموش شدن سریع کمپرسور (به دلیل افت فشار).
L. نکات نگهداری و ایمنی
- کپسول را در فضای خشک و خنک نگهداری کنید.
- از برخورد فیزیکی یا سوراخ کردن کپسول خودداری کنید.
- همیشه از عینک و دستکش ایمنی هنگام کار استفاده کنید.
- این کپسول یکبار مصرف است؛ پس از خالی شدن، آن را به طور ایمن (طبق مقررات بازیافت فلزات) دور بریزید.
M. سوالات متداول (FAQ)
بله، اما برای شارژ صحیح و جلوگیری از آسیب به کمپرسور، باید حتماً دستگاه وکیوم و گیج شارژ داشته باشید.
هر دو از یک نوع مبرد شیمیایی استفاده میکنند. تفاوت اصلی در برند، حجم (۳۴۰ گرم در مقابل ۹۵۰ گرم) و گرید خلوص بین دو شرکت است.
این کپسولها نیاز به شیرهای مخصوصی دارند که دارای سوزن داخلی برای سوراخ کردن درپوش کپسول هستند و همچنین دارای رزوه مناسب شیلنگهای کولر خودرو باشند.
گاز R134a حتماً باید با روغنهای سنتتیک (مصنوعی) از نوع POE یا PAG استفاده شود و با روغنهای معدنی قدیمی سازگار نیست.
خیر، جایگزینی مستقیم R12 با R134a منجر به کاهش راندمان میشود. باید روغن کمپرسور تعویض و تغییرات دیگری در سیستم اعمال شود.
با تکان دادن کپسول، اگر صدای مایع درون آن شنیده نشود، یا اگر وزن آن (بدون احتساب وزن بدنه) به صفر رسیده باشد، خالی است.
بله، در برخی از سیستمهای صنعتی بزرگ شارژ به صورت مایع بهتر است، اما در شارژ کولر خودرو معمولاً فاز گازی توصیه میشود (یا شارژ مایع از پورت High Side در حالت خاموش).
خیر، این کپسولها (Canister) یکبار مصرف هستند و شارژ مجدد آنها ممنوع و خطرناک است.
GWP بالا (۱۴۳۰) به دلیل ساختار هیدروفلوئوروکربنی آن است که باعث میشود مولکولهای آن هزاران برابر بیشتر از دیاکسید کربن، گرما را در جو زمین نگه دارند.
اطلاعات کافی در منابع عمومی برای تأیید گرید AHRI روی این مدل خاص Season یافت نشد. هنگام خرید باید برچسب روی کالا بررسی شود.
N. جدول مقایسه مبردهای رایج در ایران
| مبرد | نوع گاز | GWP | کاربرد غالب | روغن سازگار |
|---|---|---|---|---|
| **R134a (سیزن)** | HFC | ۱۴۳۰ | کولر خودرو، یخچالهای جدید | PAG/POE |
| R22 | HCFC | ۱۸۱۰ | اسپلیتهای قدیمی، چیلرها | Mineral/Alkylbenzene |
| R410A | HFC (ترکیب) | ۲۰۸۸ | اسپلیتهای جدید | POE |
O. راهنمای خرید (نکات کلیدی)
- **بررسی وزن:** حتماً مطمئن شوید که وزن خالص گاز روی کپسول (۳۴۰ گرم) درج شده باشد.
- **سلامت بدنه:** قوطی نباید هیچگونه ضربه، زنگزدگی یا فرورفتگی داشته باشد.
- **برند:** Season یک برند شناختهشده در بازار ابزار است، اما برای حفظ کیفیت، محصول را از فروشندگان معتبر تهیه کنید.
- **توجه به روغن:** اگر کپسول برای شارژ کولر خودرو است، مطمئن شوید که سیستم خودرو قبلاً از روغن PAG استفاده کرده باشد.
P. منابع و مراجع
- اطلاعات عمومی گازهای مبرد HFC و استانداردهای CAS.
- کاتالوگهای محصول برند Season.
- انجمن مهندسان گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع آمریکا (ASHRAE).