
لوله مویی 031 مسی (۳۴۰ سانتیمتر) - مدل همه کاره مناسب یخچال و آبسردکن
لوله مویی 031 همه کاره (طول 340 سانتیمتر) - مناسب یخچال و آبسردکن
لوله مویی 031 (Capillary Tube) با طول استاندارد 340 سانتیمتر، یکی از پرکاربردترین قطعات در سیکل تبرید لوازم خانگی است. این محصول که به عنوان "لوله مویی همه کاره" شناخته میشود، از مس با خلوص بالا ساخته شده و به دلیل قطر داخلی استاندارد 0.031 اینچ، با اکثر کمپرسورهای یخچالهای خانگی، فریزرها و آبسردکنها سازگاری کامل دارد. انعطافپذیری بالا، سطح داخلی صیقلی برای عبور روان گاز مبرد و قابلیت استفاده با انواع گازهای برودتی (مانند R134a و R600a) از ویژگیهای بارز این محصول است.
مشخصات فنی دقیق
| نام محصول | لوله مویی (Capillary Tube) سایز 031 |
|---|---|
| قطر داخلی (ID) | 0.031 اینچ (تقریباً 0.79 الی 0.8 میلیمتر) |
| طول کلی | 340 سانتیمتر (3.4 متر) |
| جنس بدنه | مس خالص (Cu-DHP) - مناسب برای سیستمهای برودتی |
| ضخامت دیواره | استاندارد (مقاوم در برابر فشار و لرزش) |
| نوع بستهبندی | کلاف (Coil) دایرهای |
| تحمل فشار | بالا (متناسب با فشار کاری کندانسور یخچالهای خانگی) |
ویژگیهای برجسته محصول
- کیفیت ساخت ممتاز: استفاده از آلیاژ مس با کیفیت که جوشپذیری عالی با سیم جوش نقره دارد.
- سطح داخلی صیقلی: جلوگیری از اغتشاش جریان مبرد و کاهش ریسک رسوبگیری.
- انعطافپذیری بالا: قابلیت خمکاری آسان بدون دفرمه شدن یا شکستگی (به شرط رعایت اصول خمکاری).
- سایز استاندارد تعمیراتی: سایز 031 به عنوان "آچار فرانسه" تعمیرات یخچالهای 10 تا 20 فوت شناخته میشود.
- سازگاری شیمیایی: مقاوم در برابر خوردگی روغنهای معدنی و پلیاستر (POE).
کاربردها و دستگاههای سازگار
این لوله مویی به دلیل طول 340 سانتیمتری و قطر 031، برای طیف وسیعی از دستگاهها قابل استفاده است (در برخی موارد ممکن است نیاز به کوتاه کردن طول باشد):
- یخچالهای خانگی تک درب و دو درب (معمولی و نوفراست).
- انواع آبسردکنهای اداری و خانگی.
- فریزرهای صندوقی کوچک و متوسط.
- یخچالهای ویترینی کوچک.
- سازگار با گازهای مبرد: R134a, R600a, R12, R404A, R22.
محصولات مرتبط و سایزهای مشابه
لوله موییها بر اساس قطر داخلی دستهبندی میشوند. سایز 031 حد وسط و پرمصرفترین است:
- لوله مویی 026: قطر کمتر، مقاومت بیشتر (مناسب برای یخچالهای بسیار کوچک یا با گاز R600a خاص).
- لوله مویی 036 و 040: قطر بیشتر (مناسب برای کولر گازی و سیستمهای با ظرفیت بالا).
- این محصول (031): متعادلترین سایز برای اکثر مصارف خانگی (یخچال 1/4، 1/5 و 1/6 اسب بخار).
مزایا (نقاط قوت)
- عدم نیاز به تنظیمات مکانیکی (بر خلاف شیرهای انبساط).
- قیمت بسیار مقرونبهصرفه نسبت به سایر شیرهای کنترل مبرد.
- طول عمر بسیار بالا در صورت عدم گرفتگی.
- طول 340 سانتیمتر دست تعمیرکار را برای مانور روی فشار و انجماد باز میگذارد.
معایب و محدودیتها
- حساسیت به آلودگی: به دلیل قطر بسیار کم، با کوچکترین ذره گرد و غبار یا رطوبت (یخ زدگی) مسدود میشود.
- عدم تنظیم خودکار: برخلاف اکسپنشن ولو، نمیتواند دبی مبرد را با تغییر بار حرارتی تغییر دهد (جریان ثابت است).
- نیاز به دقت و مهارت بالا هنگام جوشکاری برای جلوگیری از گرفتگی دهانه.
چکلیست و روش تست لوله مویی
نکته مهم: تنها راه تست دقیق لوله مویی، عبور جریان گاز ازت (نیتروژن) قبل از نصب نهایی است.
- تست باز بودن مسیر: پس از برش، یک سر لوله را به کپسول ازت متصل کنید و خروجی هوا از سر دیگر را با انگشت چک کنید. فشار باید محسوس باشد.
- بررسی ظاهری: کل طول کلاف را بررسی کنید تا هیچگونه تا خوردگی (Kink) یا له شدگی وجود نداشته باشد.
- تست قطر داخلی: استفاده از سوزنهای کالیبره شده (در صورت موجود بودن) برای اطمینان از سایز 031.
عیبیابی گرفتگی لوله مویی
| نشانه | علت احتمالی | راهحل |
|---|---|---|
| کمپرسور کار میکند اما سرما ندارد (لوله رفت سرد است) | گرفتگی کامل لوله مویی (Kip) | تعویض لوله مویی و شستشوی سیکل |
| آمپر کمپرسور پایینتر از حد معمول است | عدم گردش گاز به دلیل انسداد | بررسی فشار و تعویض لوله |
| یخچال چند ساعت کار میکند و سپس گرم میشود | گرفتگی ناشی از رطوبت (یخ زدن خروجی لوله مویی) | تخلیه گاز، تعویض درایر و لوله مویی، وکیوم طولانی |
راهنمای تعویض لوله مویی (مخصوص تکنسینها)
- تخلیه گاز: گاز یخچال را به طور کامل و ایمن تخلیه کنید.
- جداسازی: لوله مویی قدیمی را از درایر (فیلتر) و اواپراتور جدا کنید.
- آمادهسازی لوله جدید: لوله 031 جدید را باز کنید. اگر طول 340 سانت برای سیستم زیاد است (طبق تجربه یا کاتالوگ کمپرسور)، مقدار اضافی را ببرید.
- برش اصولی: حتماً از کاتر مخصوص لوله مویی (Capillary Cutter) استفاده کنید. استفاده از سیمچین دهانه لوله را کور میکند.
- نصب به درایر: حدود 1.5 تا 2 سانتیمتر از لوله را وارد فیلتر درایر جدید کنید (نه بیشتر، تا به توری نچسبد).
- جوشکاری: با استفاده از سیم نقره و پودر تنه کار، اتصالات را با دقت جوش دهید. شعله نباید لوله نازک را ذوب کند.
- وکیوم و شارژ گاز: سیستم را حداقل 30 دقیقه وکیوم کرده و سپس گازدهی کنید.
خرابیهای رایج
- کیپ شدن (Clogging): شایعترین خرابی که بر اثر رسوب روغن سوخته (Ludge) یا ذرات فیلتر ایجاد میشود.
- یخزدگی داخلی: وجود رطوبت در سیکل باعث یخ زدن قطره آب در خروجی لوله مویی (نقطه پاشش) و انسداد مسیر میشود.
- شکستگی: به دلیل لرزشهای کمپرسور اگر لوله به درستی مهار نشده باشد، دچار خستگی و شکست میشود.
نکات افزایش طول عمر و راندمان
- همیشه هنگام تعویض لوله مویی، فیلتر درایر را نیز تعویض کنید.
- از تمیز بودن سیستم و عدم وجود براده مس قبل از نصب اطمینان حاصل کنید.
- لوله مویی را به لوله برگشت (Sakshen) بچسبانید (به صورت مبدل حرارتی) تا راندمان سرمایشی افزایش یابد (Heat Exchanger Effect).
سوالات متداول (FAQ)
معمولاً خیر. ساید بای سایدها اغلب از لولههای با قطر متفاوت یا شیر برقی استفاده میکنند. اما برای برخی مدلهای قدیمی ممکن است با بررسی سایز قابل استفاده باشد.
بله. طول 340 سانتیمتر یک طول سرویس (Service Length) است. تعمیرکار باید بر اساس قدرت کمپرسور و نوع گاز، طول مناسب را محاسبه و اضافه آن را برش دهد.
لوله 036 قطر داخلی بیشتری دارد و عبور گاز در آن راحتتر است. استفاده از 036 به جای 031 باعث کاهش فشار کندانسور و کاهش سرمای اواپراتور (عدم پودر شدن صحیح گاز) میشود.
بله، فلز مس با R600a سازگار است. اما چون فشار گاز R600a کمتر از R134a است، محاسبه دقیق طول لوله بسیار حیاتی است.
یخ زدن ابتدای اواپراتور طبیعی است، اما اگر خود لوله مویی یا فیلتر یخ میزند، نشانه گرفتگی مسیر (گرفتگی ناقص) است.
خیر. سیمچین لوله را له میکند و مسیر گاز مسدود میشود. باید از قیچی مخصوص کاپیلاریبر استفاده کنید یا پس از برش با سوهان مسیر را باز کنید.
خیر، این محصول فقط شامل کلاف لوله مسی است و فیلتر درایر باید جداگانه تهیه شود.
یعنی سایز و طول این لوله به گونهای انتخاب شده که با کمی تغییر (کوتاه کردن)، روی اکثر یخچالهای خانگی بازار قابل نصب است.
داغ شدن بیش از حد موتور، سرد بودن شبکه پشت یخچال (کندانسور) و عدم سرمایش داخل کابین.
برای جوش مس به مس معمولاً نیاز نیست، اما چون محل اتصال به درایر یا کمپرسور ممکن است چرب یا اکسیده باشد، استفاده از فلاکس (تنه کار) برای کیفیت بهتر توصیه میشود. برای اتصال مس به آهن (کمپرسور) حتماً نیاز است.
مقایسه سایزهای متداول لوله مویی
| سایز (اینچ) | قطر داخلی (mm) | کاربرد اصلی |
|---|---|---|
| 026 | 0.66 | یخچالهای بسیار کوچک (زیر 5 فوت)، مینیبار |
| 031 (این محصول) | 0.79 | یخچال فریزر خانگی، آبسردکن (پرکاربردترین) |
| 036 | 0.91 | فریزرهای بزرگ، کولر گازی کوچک |
| 040 | 1.00 | کولرهای پنجرهای و اسپلیتهای کوچک |
نکات مهم هنگام خرید
توجه داشته باشید که قطر داخلی لوله مویی با چشم غیرمسلح قابل تشخیص دقیق نیست. خرید از برندهای معتبر و بستهبندیهای دارای لیبل مشخصات فنی توصیه میشود.
- به صاف بودن و براق بودن سطح بیرونی مس دقت کنید (نشانه اکسید نشدن).
- مطمئن شوید دو سر لوله پلمپ (کاور شده) باشد تا رطوبت و گرد و خاک وارد آن نشده باشد.
- انعطافپذیری لوله را چک کنید؛ لوله خشک و شکننده هنگام نصب دردسرساز میشود.
منابع و مراجع
- ASHRAE Handbook - Refrigeration Systems
- Danfoss Capillary Tube Sizing Guidelines
- Tecumseh Service Handbook
- اطلاعات فنی تولیدکنندگان لوله مسی برودتی (Copper Development Association)

