کپسول گاز مبرد R134a برند Eliwell (950 گرم) | مبرد کولر و یخچال

A. معرفی محصول

کپسول گاز R134a برند Eliwell با وزن خالص ۹۵۰ گرم، یک مبرد از خانواده HFC (هیدروفلوئوروکربن) است که به طور گسترده در صنایع برودتی و تهویه مطبوع استفاده می‌شود. این محصول دارای گرید خلوص **AHRI 700** آمریکا بوده که نشان‌دهنده کیفیت و استاندارد بالای آن است و برای تضمین طول عمر کمپرسور ضروری می‌باشد. گاز R134a جایگزین موفق گاز R12 در بسیاری از سیستم‌های سرمایشی، به ویژه کولر خودروهای جدیدتر و یخچال‌های خانگی است.

B. مشخصات فنی

نام شیمیایی	$1,1,1,2-\text{Tetrafluoroethane}$ (تترافلوئورواتان)
فرمول شیمیایی	${\text{CF}}_3{\text{CH}}_2{\text{F}}$
CAS Number	811-97-2
وزن خالص	۹۵۰ گرم
استاندارد خلوص	AHRI 700 U.S.A. Standard Grade
پتانسیل تخریب ازن (ODP)	صفر (Ozone Depletion Potential = 0)
پتانسیل گرمایش جهانی (GWP)	حدود ۱۴۳۰ (بالا)
دمای جوش (در فشار اتمسفر)	حدود $-26.3^\circ\text{C}$
کلاس ایمنی ASHRAE	A1 (غیرقابل اشتعال و سمیت پایین)

C. ویژگی‌های اصلی و مزایا

• خلوص بالا (AHRI 700): تضمین عملکرد بهینه کمپرسور و جلوگیری از خرابی‌های ناشی از وجود رطوبت یا ناخالصی.
• پایداری حرارتی: حفظ خواص ترمودینامیکی در دماها و فشارهای عملیاتی سیستم‌های برودتی.
• فاقد ODP: هیچ آسیبی به لایه ازن وارد نمی‌کند.
• عدم اشتعال: دارای کلاس ایمنی A1، خطر آتش‌سوزی در هنگام نشتی بسیار پایین است.
• سازگاری: قابل استفاده در سیستم‌هایی که قبلاً با گاز R-12 کار می‌کردند (با انجام برخی تغییرات).

D. کاربردها و دستگاه‌های سازگار

گاز R134a به عنوان یک مبرد با کارایی بالا در طیف وسیعی از تجهیزات استفاده می‌شود:

• کولر خودرو (Automotive AC): مبرد استاندارد بیشتر خودروهای تولید شده پس از سال ۱۹۹۴.
• یخچال‌های خانگی و فریزرهای تجاری: در بسیاری از دستگاه‌های برودتی خانگی و صنعتی.
• چیلرهای بزرگ: در برخی از سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی و چیلرها.
• دستگاه‌های رطوبت‌گیر (Dehumidifiers): استفاده در سیکل تبرید این دستگاه‌ها.
• تولید فوم: به عنوان عامل دمنده در ساخت برخی فوم‌های عایق.

E. محصولات مشابه و جایگزین‌ها

به دلیل محدودیت‌های زیست‌محیطی (GWP بالا)، گاز R134a در حال جایگزینی با نسل‌های جدید مبردها است:

• R-1234yf: مبرد جایگزین در کولر خودروهای جدید (GWP بسیار پایین).
• R-404A/R-507: مخلوط‌های رایج در برودت تجاری (دارای GWP بالا).
• R-600a (ایزوبوتان): جایگزین در یخچال‌های خانگی (طبیعی، GWP پایین، اما قابل اشتعال).
• R-12 (فریون): مبرد نسل اول (ODP بالا، تولید آن متوقف شده است).

F. محاسن (مزایا)

• بازدهی انرژی خوب در سیستم‌های تبرید دمای متوسط و بالا.
• پشتیبانی گسترده جهانی و دسترسی آسان به ابزار و قطعات سازگار.
• ایمن بودن بالا (A1) و عدم تشکیل اسید در حضور رطوبت (برخلاف R12).

G. معایب

• اثر گلخانه‌ای بالا (GWP ≈ 1430): اصلی‌ترین عیب و دلیل فازبندی آن در کشورهای توسعه‌یافته.
• **روغن‌های جاذب رطوبت:** استفاده اجباری از روغن‌های POE یا PAG که به شدت جاذب رطوبت (Hygroscopic) هستند و نیاز به دقت بالا هنگام شارژ دارند.
• پایین بودن دمای کارکرد در سیستم‌های بسیار سرد (برودت زیر صفر).

H. روش‌های تست و چک‌لیست خلوص

1. تست آنالیزور گاز (در آزمایشگاه): تنها روش دقیق برای اطمینان از خلوص ۱۰۰٪ مبرد و نبودن هوا.
2. بررسی فیزیکی کپسول: دقت به مهر استاندارد AHRI 700، عدم وجود زنگ‌زدگی یا فرورفتگی در بدنه و پلمپ بودن شیر.
3. تست فشار: با اندازه‌گیری فشار در دمای محیط می‌توان مطابقت گاز با نمودارهای دما/فشار R134a را بررسی کرد.

I. عیب‌یابی سیستم (پس از شارژ)

مشکل	دلیل احتمالی	راه‌حل
فشار مکش (Low Side) بسیار بالاست	شارژ بیش از حد گاز یا وجود هوای فشرده (Non-Condensable Gas)	تخلیه مجدد، وکیوم کامل و شارژ دقیق بر اساس وزن.
عملکرد ضعیف و راندمان پایین	کمبود روغن (POE/PAG) یا رطوبت در سیستم	بررسی سطح روغن وکیوم عمیق (حداقل ۵۰۰ میکرون) برای حذف رطوبت.
تولید صدای غیرعادی در کمپرسور	عدم سازگاری روغن یا ورود گاز با خلوص پایین	تخلیه کامل، فلاشینگ سیستم و شارژ مجدد با مبرد و روغن مناسب.

J. نحوه شارژ گاز (تأکید بر شارژ وزنی)

1. سیستم را تخلیه کنید (Recovery).
2. سیستم را با پمپ وکیوم، وکیوم عمیق کنید (حذف هوا و رطوبت).
3. کپسول گاز Eliwell R134a را روی ترازوی شارژ قرار دهید.
4. شیلنگ‌ها را به درستی وصل کنید (Low Side/High Side).
5. شیر کپسول را باز کرده و اجازه دهید گاز وارد سیستم شود.
6. شارژ را **فقط بر اساس وزن** (گرم/اونس) که روی پلاک دستگاه ذکر شده انجام دهید.
7. پس از رسیدن به وزن مشخص، شیر کپسول را ببندید و سیستم را تست کنید.

K. خرابی‌های رایج سیستم‌های R134a

• خرابی کمپرسور به دلیل رطوبت: نشانه‌ها شامل یخ زدن لوله مکش یا تشکیل لجن اسیدی در سیستم است (به دلیل جاذب رطوبت بودن روغن POE).
• مسدود شدن فیلتر درایر: معمولاً به دلیل وجود ذرات جامد یا رطوبت زیاد که باعث یخ‌زدگی درایر می‌شود.
• نشتی‌های کوچک: به دلیل فشار متوسط، نشت‌های R134a ممکن است کند باشند و تشخیص آن‌ها دشوارتر از R22 است.

L. نکات ایمنی و نگهداری کپسول

• کپسول را در دمای پایین‌تر از ۵۲ درجه سانتی‌گراد و دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری کنید.
• از برخورد مستقیم با شیر کپسول و قسمت‌هایی که خنک می‌شوند خودداری کنید.
• همیشه از عینک و دستکش محافظ هنگام کار با مبردها استفاده کنید.
• سیلندر را در برابر سقوط یا ضربه محافظت کنید.
• از شارژ کپسول به صورت مایع (بالعکس) در سیستم‌هایی که طراحی نشده‌اند، خودداری کنید.

M. سوالات متداول (FAQ)

N. جدول مقایسه مبرد R134a با جایگزین‌ها

ویژگی	R134a (الیول)	R-1234yf	R-12 (فریون)
پتانسیل گرمایش جهانی (GWP)	۱۴۳۰ (بالا)	کمتر از ۴ (بسیار پایین)	۱۰۲۰۰ (بسیار بالا)
پتانسیل تخریب ازن (ODP)	صفر	صفر	۰.۹۶ (بالا)
کلاس ایمنی (اشتعال)	A1 (غیرقابل اشتعال)	A2L (کمی قابل اشتعال)	A1 (غیرقابل اشتعال)
روغن سازگار	POE / PAG	POE / PAG	معدنی (Mineral)

O. نکات مهم هنگام خرید

• **بررسی استاندارد خلوص:** مطمئن شوید برچسب AHRI 700 یا مشابه آن (مانند CE یا UL) روی قوطی وجود دارد که نشان‌دهنده خلوص گاز است.
• **پلمپ شیر:** شیر خروجی باید کاملاً پلمپ باشد تا رطوبت وارد کپسول نشده باشد.
• **تاریخ تولید:** هرچند گاز تاریخ انقضا ندارد، اما وضعیت فیزیکی بدنه و تاریخ تولید جدید نشان‌دهنده نگهداری صحیح است.
• **وزن خالص:** به وزن درج شده (۹۵۰ گرم) توجه کنید؛ وزن غیردقیق می‌تواند نشان‌دهنده تقلبی بودن یا مخلوط بودن گاز باشد.

P. منابع و مراجع

• سایت رسمی تولیدکننده Eliwell (جهت استعلام اصالت).
• دفترچه راهنمای ایمنی مواد (MSDS) برای $1,1,1,2-\text{Tetrafluoroethane}$.
• استانداردهای AHRI Standard 700 (Specifications for Refrigerants).