
کلید اصلی کولر پنجره ای سوپرا (Supra) مدل XK20A-X – 25 آمپر
کلید کولر پنجره ای سوپرا (Supra) مدل XK20A-X
A. معرفی کوتاه محصول
کلید کولر پنجره ای سوپرا که در تصاویر مشاهده میکنید، یک سوئیچ انتخابگر گردان (Rotary Selector Switch) اصلی برای کنترل عملکرد کولرهای گازی پنجرهای برند Supra است. این قطعه حیاتی وظیفه مدیریت حالتهای مختلف دستگاه از جمله روشن/خاموش، سرعت فن و فعالسازی کمپرسور را بر عهده دارد. با توجه به کد فنی XK20A-X و تحمل جریان بالا (25 آمپر)، این کلید به عنوان "مستر سوئیچ" یا کلید اصلی فرمان در مدار قدرت کولر عمل میکند و از دوام و کیفیت ساخت بالایی برخوردار است.
B. مشخصات فنی کامل
اطلاعات زیر بر اساس بررسی دقیق فیزیکی قطعه و دادههای فنی استاندارد مدل XK20A-X استخراج شده است:
| برند سازگار | سوپرا (Supra) |
|---|---|
| نوع قطعه | کلید گردان انتخابگر (Rotary Selector Switch) |
| کد فنی (Part Number) | XK20A-X |
| ولتاژ و جریان نامی (تحمل کلی) | 250VAC / 25A |
| توان نامی (اسب بخار) | 1HP در 125VAC / 2HP در 250VAC (مناسب کنترل کمپرسور) |
| تعداد و نوع پایهها (ترمینالها) | 5 پایه فیشی (Spade Connectors) - شامل پایههای L1, 4, B و غیره |
| نوع شفت (محور) | شفت D-شکل (D-Shaft) فلزی |
| جنس بدنه | پلاستیک نسوز فشرده (باکالیت) با براکت نصب فلزی |
| کد شناسایی دیگر | 170331 |
| کشور سازنده | چین (Made in China) |
C. ویژگیها
- تحمل بار بالا: توانایی عبور جریان تا 25 آمپر و کنترل مستقیم کمپرسورهایی تا قدرت 2 اسب بخار (در 250 ولت).
- ساختار مقاوم: استفاده از پلاتینهای داخلی قدرتمند برای جلوگیری از خالزدن و ذوب شدن در اثر جریان راهاندازی کمپرسور.
- براکت نصب فلزی: دارای پایه فلزی مستحکم برای نصب پایدار و جلوگیری از لقی ولوم در پنل جلویی کولر.
- اتصالات استاندارد: استفاده از ترمینالهای فیشی استاندارد (سرسیم کولری) برای تعویض سریع و آسان.
- عملکرد چند حالته: طراحی شده برای سوئیچینگ دقیق بین حالتهای مختلف (مانند: خاموش، فقط فن، سرمایش کم، سرمایش زیاد).
D. کاربردها و دستگاههای سازگار
این کلید به طور خاص برای استفاده در موارد زیر طراحی شده است:
- کولرهای گازی پنجرهای برند سوپرا (Supra): به عنوان کلید اصلی انتخاب وضعیت (Master Switch) در مدلهای مختلف این برند.
- سایر کولرهای پنجرهای: سازگار با برندهای دیگری که از کلید با کد فنی XK20A-X و مشخصات الکتریکی و فیزیکی مشابه (پایهها و شفت) استفاده میکنند.
- دستگاههای تهویه مطبوع پرتابل قدیمی: برخی مدلهای پرقدرت که نیاز به سوئیچینگ مستقیم کمپرسور دارند.
E. انواع مدلها و محصولات مشابه
اگرچه این کلید مختص برند سوپرا معرفی شده است، اما کد XK20A یک استاندارد رایج برای کلیدهای گردان کولری است. مدلهای مشابه ممکن است در تعداد پایهها (مثلاً 4 پایه به جای 5 پایه) یا ترتیب قرارگیری آنها تفاوت داشته باشند. مهمترین تفاوت در "ظرفیت جریانی" است؛ برخی کلیدهای مشابه فقط برای کنترل فن (با جریان پایینتر مثلاً 13 آمپر) طراحی شدهاند و نباید به جای این مدل 25 آمپری که کمپرسور را کنترل میکند، استفاده شوند.
F. محاسن (مزایا)
- ظرفیت جریانی بسیار بالا (25A) که طول عمر قطعه را در برابر بارهای سنگین تضمین میکند.
- کیفیت ساخت اورجینال و تطابق کامل با کولرهای سوپرا.
- نصب آسان بدون نیاز به تغییر در سیمکشی (در صورت جایگزینی با مدل مشابه).
- مقاومت حرارتی بالای بدنه.
G. معایب
- به دلیل ماهیت مکانیکی، کنتاکتهای داخلی پس از سالها استفاده مداوم دچار فرسودگی یا خالزدگی میشوند.
- در مناطق با رطوبت بسیار بالا، ترمینالهای خارجی ممکن است دچار اکسیداسیون شوند اگر به درستی محافظت نشوند.
H. روشهای تست و چکلیست تست
برای تست سلامت کلید، به یک مولتیمتر در حالت تست پیوستگی (Continuity/Beeper) یا تست مقاومت (Ohm) نیاز دارید.
- مولتیمتر را روی حالت بوق یا اهم قرار دهید.
- یکی از پرابها را به پایه ورودی اصلی (معمولاً با L یا L1 مشخص میشود) متصل کنید.
- پراب دیگر را به نوبت به سایر پایهها (خروجیهای فن و کمپرسور مانند 4، B و غیره) متصل کنید.
- شفت کلید را بچرخانید و در حالتهای مختلف قرار دهید.
- نتیجه سالم بودن: در هر وضعیت خاص کلید، باید بین پایه ورودی (L1) و یکی از پایههای خروجی مربوط به آن وضعیت، اتصال برقرار شود (صدای بوق شنیده شود یا مقاومت نزدیک به صفر باشد).
- نتیجه خرابی: اگر در وضعیتی که باید دستگاه روشن باشد، هیچ اتصالی بین ورودی و خروجیها برقرار نشود، یا مقاومت بالا نشان دهد، پلاتینهای داخلی سوختهاند.
I. روش عیبیابی + دلایل + راهحلها
| نشانه خرابی | دلیل احتمالی مرتبط با کلید | راهحل |
|---|---|---|
| کولر کلاً روشن نمیشود. | قطع شدن کامل پلاتین ورودی اصلی (L1) داخل کلید در اثر حرارت یا جرقه. | تعویض کامل کلید XK20A-X. |
| فن کار میکند اما کمپرسور روشن نمیشود (با وجود سالم بودن ترموستات). | سوختن یا خالزدن پلاتین مربوط به مسیر کمپرسور در داخل کلید. | تعویض کلید. |
| یکی از دورهای فن (مثلاً دور تند) کار نمیکند. | خرابی کنتاکت داخلی مربوط به آن دور خاص. | تعویض کلید. |
| ولوم کلید سفت شده یا نمیچرخد. | ذوب شدن پلاستیک داخلی در اثر حرارت زیاد و قفل شدن مکانیزم. | تعویض فوری کلید (خطرناک). |
| صدای جرقه (جیلیز و ویلیز) از پشت پنل شنیده میشود. | اتصال سست در ترمینالها یا خالزدن شدید پلاتینهای داخلی. | بررسی سیمکشی و در صورت نیاز تعویض کلید. |
J. نحوه تعویض گامبهگام
- قاب جلویی (پنل کنترل) کولر پنجرهای را با باز کردن پیچهای مربوطه جدا کنید.
- ولوم پلاستیکی روی شفت کلید را با کشیدن به سمت بیرون خارج کنید.
- مهرهای که کلید را به بدنه پنل متصل کرده است، باز کنید.
- کلید قدیمی را به آرامی بیرون بکشید تا به سیمها دسترسی پیدا کنید.
- بسیار مهم: قبل از جدا کردن سیمها، از نحوه اتصال آنها به پایههای کلید قدیمی یک عکس واضح بگیرید یا یادداشتبرداری کنید. محل قرارگیری سیمها روی پایههای L1, 4, B و غیره حیاتی است.
- سرسیمها را با استفاده از دمباریک به آرامی از پایههای کلید قدیمی جدا کنید (سیمها را نکشید، سرسیم را بگیرید).
- سیمها را دقیقاً مطابق الگوی قبلی (با کمک عکس یا یادداشت) به کلید جدید XK20A-X متصل کنید. اطمینان حاصل کنید سرسیمها سفت هستند.
- کلید جدید را در جای خود قرار داده و مهره نگهدانده را ببندید.
- ولوم را روی شفت قرار دهید و پنل جلویی را ببندید.
- برق را وصل کرده و عملکرد دستگاه را تست کنید.
K. خرابیهای رایج و نشانهها
خرابی این قطعه معمولاً به شکلهای زیر بروز میکند:
- سوختگی داخلی (Arcing): رایجترین خرابی، سیاه شدن و خورده شدن پلاتینهای مسی داخل کلید به دلیل جرقههای ناشی از قطع و وصل جریان بالای کمپرسور است. نشانه آن کار نکردن کمپرسور یا فن در حالتهای خاص است.
- ذوب شدن بدنه: اگر اتصالات سیمها شل باشد، حرارت ایجاد شده میتواند باعث ذوب شدن پلاستیک اطراف پایهها و تغییر شکل کلید شود.
- شکستگی مکانیکی: هرز شدن شفت یا شکستن مکانیزم فنری داخل کلید که باعث میشود ولوم در یک حالت ثابت نماند یا هرز بچرخد.
L. نکات نگهداری و افزایش طول عمر
- پرهیز از تغییر ناگهانی وضعیت: ولوم را به آرامی بچرخانید و از تغییر سریع و مداوم بین حالتهای سرمایش و خاموش خودداری کنید.
- خشک نگه داشتن پنل: از ورود آب یا رطوبت مستقیم به قسمت کنترل پنل و پشت کلید جلوگیری کنید.
- بررسی اتصالات: در سرویسهای دورهای کولر، سفت بودن سرسیمهای متصل به کلید را بررسی کنید. اتصال شل باعث داغ شدن و خرابی زودرس میشود.
M. سوالات متداول (FAQ)
خیر، فقط برای مدلهایی که از کلید با کد فنی XK20A-X و مشخصات ظاهری و الکتریکی مشابه استفاده میکنند مناسب است. حتماً با قطعه داغی خود مقایسه کنید.
به هیچ وجه. این کلید جریان اصلی کمپرسور را کنترل میکند و استفاده از کلید ضعیفتر باعث ذوب شدن فوری آن و خطر آتشسوزی میشود. تحمل جریان باید حداقل 25 آمپر باشد.
اینها کدهای استاندارد ترمینال هستند. معمولاً L1 ورودی فاز (Live) است و سایر پایهها خروجیهایی هستند که بسته به موقعیت ولوم، به L1 متصل میشوند تا فن (دورهای مختلف) یا کمپرسور را روشن کنند.
اگر سرسیمها (فیشهای متصل به سیم) سالم هستند و تغییر رنگ ندادهاند، نیازی نیست. اما اگر سرسیمها سیاه شده یا روکش سیم سوخته است، حتماً باید قسمت آسیبدیده سیم چیده شده و سرسیم جدید و استاندارد پرس شود.
دلیل اصلی، عبور جریان راهاندازی بالای کمپرسور است که باعث ایجاد جرقه در پلاتینها میشود. همچنین شل بودن سیمها و کارکرد طولانی مدت باعث فرسودگی آن میشود.
خیر، این قطعه فقط یک کلید انتخابگر وضعیت (Selector Switch) است. ترموستات (کنترل دما) یک قطعه مجزا است که معمولاً در کنار همین کلید نصب میشود.
تطابق کد XK20A-X، مشخصات 25A 250V و ساختار فیزیکی دقیقاً مشابه تصویر، نشاندهنده مناسب بودن آن برای کولرهای سوپرا است.
خیر، این کلید از ترمینالهای فیشی (Spade) استفاده میکند و سیمها با سرسیم کولری به آن متصل میشوند.
مکانیزم فنری و ساچمهای داخل کلید شکسته است و باید کلید کامل تعویض شود.
بله، این کلیدها معمولاً در جهت عقربههای ساعت یا دو طرفه با ترتیب مشخصی کار میکنند. اعمال نیروی زیاد در جهت اشتباه میتواند باعث شکستن آن شود.
N. جدول مقایسه مدلهای مشابه
مقایسه این کلید (مستر سوئیچ) با کلیدهای فقط-فن که ظاهری مشابه دارند:
| ویژگی | کلید اصلی سوپرا (XK20A-X) | کلیدهای معمولی (فقط فن) |
|---|---|---|
| کاربرد | کنترل کمپرسور و فن | فقط کنترل دورهای فن |
| تحمل جریان (آمپر) | بسیار بالا (25A) | متوسط/پایین (معمولاً 10A تا 16A) |
| توان قابل کنترل | تا 2 اسب بخار (کمپرسور) | فقط توان موتور فن |
| خطر جایگزینی اشتباه | - | بسیار بالا (خطر ذوب شدن و آتش سوزی در صورت استفاده برای کمپرسور) |
O. نکات مهم هنگام خرید
- تطابق ظاهری و کد: حتماً قطعه داغی (کلید خراب) را با تصاویر و کد XK20A-X مقایسه کنید. تعداد پایهها و شکل شفت بسیار مهم است.
- توجه به آمپراژ: روی بدنه کلید حتماً باید عدد 25A (یا بیشتر) درج شده باشد. استفاده از کلیدهای مشابه با آمپر پایینتر خطرناک است.
- نوع شفت: دقت کنید که شفت کلید جدید دقیقاً مشابه قبلی (D-شکل) باشد تا ولوم پلاستیکی روی آن نصب شود.
- سلامت ترمینالها: پایههای کلید نو باید کاملاً براق، محکم و بدون آثار اکسیداسیون باشند.
P. منابع
اطلاعات ارائه شده حاصل تحلیل دقیق تصاویر محصول، بررسی دیتاشیتهای استاندارد کلیدهای سری XK و دانش فنی مرتبط با سیستمهای تهویه مطبوع پنجرهای است. منابع مورد استفاده شامل موارد زیر است:
- دیتاشیتهای فنی قطعات الکترومکانیکی (Rotary Switches XK series).
- راهنماهای تعمیر و سرویس کولرهای گازی پنجرهای (Service Manuals).
- انجمنهای تخصصی تعمیرات لوازم خانگی و برودتی.
- مشخصات فنی درج شده روی خود قطعه در تصاویر.



