
کلید سلکتوری 5 حالته کولر پنجرهای سوپرا (Supra) | 25 آمپر
کلید سلکتوری کولر پنجره ایی سوپرا (Supra) - کنترلکننده اصلی عملکرد
**کلمات کلیدی سئو اصلی:** کلید سلکتوری کولر پنجرهای سوپرا، سوئیچ دور موتور کولر گازی، قطعات یدکی کولر Supra، عیبیابی کلید سلکتور کولر.
A. معرفی کلید سلکتوری کولر پنجرهای سوپرا
**کلید سلکتوری کولر پنجرهای سوپرا** یک قطعه الکترومکانیکی حیاتی است که به عنوان رابط اصلی کاربر و سیستم تهویه مطبوع عمل میکند. این سوئیچ، جریان برق را به مدارهای مختلف کولر گازی پنجرهای، شامل موتور فن با دورهای مختلف (کند، متوسط، تند) و کمپرسور، هدایت میکند. با چرخاندن شفت این کلید، کاربر میتواند حالت عملکرد کولر (مانند فن تنها، سرمایش کم، سرمایش زیاد) را انتخاب کند. مدلهای رایج این کلید با کد فنی $XK20A-X$ یا شماره قطعهای مانند $240524$ شناخته میشوند و برای تحمل جریانهای بالای کمپرسور و موتور فن طراحی شدهاند.
B. مشخصات فنی کامل کلید سلکتوری کولر
| مشخصه فنی | مقدار | توضیحات |
|---|---|---|
| مدل رایج (سری) | XK20A-X | شناسایی کلی سری محصول |
| شماره قطعه مشاهده شده | 240524 | شماره فنی خاص تولیدکننده |
| ولتاژ نامی (AC) | 250V | حداکثر ولتاژ کاری در شبکه تک فاز |
| جریان نامی (AC) - بار مقاومتی | 25A | جریان حداکثری قابل تحمل برای بارهای غیر القایی |
| توان نامی موتور (125V) | 1HP | حداکثر توان موتور (اسب بخار) قابل کنترل در ولتاژ 125 ولت |
| توان نامی موتور (250V) | 2HP | حداکثر توان موتور (اسب بخار) قابل کنترل در ولتاژ 250 ولت |
| تعداد ترمینال | معمولاً 4 یا بیشتر (L1, 1, 2, 3) | پایههای ورودی و خروجی برای فاز و دورهای مختلف |
| نوع عملکرد | سلکتوری چرخشی (Rotary Selector) | کلید مکانیکی با حالتهای مجزا |
C. ویژگیهای کلیدی سوئیچ کنترل کولر Supra
- **قابلیت تحمل جریان بالا:** طراحی شده برای مدیریت جریانهای لحظهای راهاندازی کمپرسور و جریان مداوم موتور فن (تا 25 آمپر در 250 ولت).
- **عملکرد چندحالته:** امکان انتخاب حالتهای مختلف (خاموش، فن کم، فن زیاد، سرمایش کم، سرمایش زیاد) را فراهم میکند.
- **دوام مکانیکی بالا:** ساختار فلزی و پلاستیکی مقاوم برای تحمل چرخشهای مکرر در طول عمر دستگاه.
- **نصب آسان (Plug-and-Play):** دارای ترمینالهای استاندارد برای سیمکشی ساده و تعویض سریع توسط تکنسین.
- **سازگاری با موتورهای پرقدرت:** توانایی کنترل موتورهایی تا 2 اسب بخار در ولتاژ 250 ولت AC.
D. کاربردها و دستگاههای سازگار
کاربرد اصلی این قطعه، **مدیریت عملکرد کولر گازی پنجرهای** است. این کلید، فرمان نهایی را برای تغییر سرعت فن و فعال یا غیرفعال کردن کمپرسور صادر میکند.
- **دستگاههای سازگار:** کولرهای گازی پنجرهای (Window AC) ساخت برند سوپرا (Supra) و احتمالاً سایر برندهایی که از این قطعات استاندارد با مشخصات فنی یکسان استفاده میکنند.
- **وظایف کنترلی:**
- قطع و وصل جریان اصلی (خاموش/روشن).
- انتخاب سرعتهای مختلف موتور فن (Low, Medium, High).
- فعالسازی مدار کمپرسور برای حالت سرمایش (Cool).
E. انواع مدلها و محصولات مشابه
در بازار قطعات یدکی و تهویه مطبوع، این کلید با چندین نام یا مشخصه مشابه عرضه میشود. تفاوتهای اصلی معمولاً در تعداد حالتها (مثلاً 3، 4، 5، 6 حالته) و توان/جریان نامی است.
- **مدلهای جایگزین بر اساس تعداد وضعیت:** کلید سلکتوری 4 حالته (رایج)، 5 حالته یا 6 حالته.
- **سوئیچهای کنترلی با عملکرد مشابه:**
- **رلههای قدرت (Power Relays):** در برخی مدلها، یک برد الکترونیکی یا رلههای مجزا وظیفه سوئیچینگ بار بالا را بر عهده دارند، اما کلید سلکتوری مستقیماً جریان فرمان را به آنها میدهد.
- **کلیدهای فشاری (Push Button Switches):** در مدلهای مدرنتر، ممکن است پنل کنترل به دکمههای فشاری و برد الکترونیکی تبدیل شده باشد.
- **برندهای مشابه:** کلیدهای سلکتوری با مشخصات فنی مشابه از برندهای جنرال، سامسونگ و سایر تولیدکنندگان کولرهای پنجرهای که از فرم فاکتور استاندارد استفاده میکنند.
F. محاسن و مزایای کلید سلکتوری مکانیکی
- **قابلیت اطمینان بالا:** به دلیل ساختار مکانیکی ساده، در برابر نوسانات جزئی برق یا محیطهای پرگرد و غبار، مقاومت بیشتری نسبت به مدارهای الکترونیکی دارند.
- **نصب و عیبیابی ساده:** تست اتصال (Continuity Test) و تعویض آن بسیار آسانتر از بردهای الکترونیکی پیچیده است.
- **توان تحمل بار مستقیم:** این کلیدها مستقیماً بار موتور فن و کمپرسور را کنترل میکنند و نیازی به رلههای کمکی ندارند (یا با رلههای داخلی عمل میکنند).
- **طول عمر مناسب:** در صورت استفاده صحیح و عدم اعمال بار اضافی، عمر طولانی دارند.
G. معایب کلید سلکتوری کولر Supra
- **فرسودگی مکانیکی:** کنتاکتهای داخلی پس از تعداد زیادی چرخش، دچار سایش، جرقه و خوردگی میشوند که منجر به عملکرد نامنظم یا قطع کامل میشود.
- **عدم دقت کنترلی:** فاقد قابلیتهای کنترل دقیق (مانند تنظیم دمای دیجیتال) هستند و فقط حالتهای از پیش تعیین شده را ارائه میدهند.
- **حساسیت به رطوبت و گرما:** محیط داخلی کلید در صورت نفوذ رطوبت یا تجمع گرد و غبار رسانا، میتواند دچار اتصال کوتاه یا عملکرد نامطلوب شود.
- **نیاز به اهرم دستی:** کنترل دستگاه منحصراً از طریق چرخاندن شفت انجام میشود و امکان کنترل از راه دور (ریموت) را ندارد.
H. روشهای تست و چکلیست تست کلید سلکتوری
تست این کلید باید در حالت قطع برق و با استفاده از یک مولتیمتر در حالت تست اتصال (Continuity) یا اهم انجام شود.
- **قطع کامل برق:** حتماً برق اصلی کولر را از پریز یا فیوز قطع کنید.
- **شناسایی پایانهها:** پایههای ورودی (L1/Common) و خروجیهای دورهای فن و کمپرسور (1، 2، 3 و... ) را شناسایی کنید.
- **تست اتصال در حالتهای مختلف:**
- مولتیمتر را به پایه ورودی (L1) و یکی از خروجیها (مثلاً 1) متصل کنید.
- کلید را در تمام حالتهای ممکن (Off، Low، High، Cool) بچرخانید.
- **چکلیست:**
- **حالت Off:** اتصال بین L1 و هیچ یک از خروجیها نباید وجود داشته باشد (باز).
- **حالتهای Fan (کم/زیاد):** اتصال بین L1 و پایه فن مربوطه باید برقرار باشد (پیوستگی/بوق).
- **حالت Cool (سرمایش):** اتصال بین L1 و پایه دور فن مربوطه *و* پایه کمپرسور باید برقرار باشد.
- **بررسی مقاومت:** در حالت اتصال، مقدار مقاومت باید بسیار نزدیک به صفر باشد (کمتر از 1 اهم). مقاومت بالاتر نشاندهنده کثیفی یا فرسودگی کنتاکتها است.
- **بازرسی ظاهری:** شفت و اهرم را از نظر شکستگی و کنتاکتها را از نظر سوختگی یا ذوب شدن بررسی کنید.
I. عیبیابی کلید سلکتوری کولر: دلایل و راهحلها
| مشکل | دلایل احتمالی | راهحل |
|---|---|---|
| کولر در هیچ حالتی روشن نمیشود. | خرابی کامل کلید، کنتاکتهای ورودی L1 کاملاً قطع شدهاند. | تست اتصال ورودی/خروجی. در صورت قطع بودن، کلید را تعویض کنید. |
| کولر فقط در یک دور فن کار میکند. | خرابی یا سوختگی کنتاکتهای مربوط به دورهای دیگر. | تست اتصال پایههای دورهای مختلف. در صورت عدم اتصال در یک حالت، کلید را تعویض کنید. |
| فن کار میکند اما کمپرسور روشن نمیشود. | خرابی کنتاکت مربوط به مدار کمپرسور (پایه Cool) یا خرابی رله/خازن کمپرسور. | تست اتصال پایه کمپرسور در حالت Cool. اگر اتصال برقرار نشد، کلید را تعویض کنید. |
| کلید در حالت خاصی داغ میشود. | وجود اتصال سست، کنتاکتهای فرسوده و سوخته که مقاومت ایجاد میکنند. | کلید را بلافاصله تعویض کنید؛ داغ شدن نشانه خطر آتشسوزی است. |
| کلید هنگام چرخاندن شل و یا گیر میکند. | شکستگی مکانیکی داخلی یا خارجی شفت. | نیاز به تعویض کامل کلید. |
J. نحوه تعویض گامبهگام کلید سلکتوری
تعویض کلید سلکتوری یک فرآیند نسبتاً ساده است که باید با دقت و در شرایط ایمن انجام شود.
- **ایمنی (قطع برق):** مهمترین قدم، قطع کامل برق ورودی به کولر از طریق فیوز یا جدا کردن دوشاخه است.
- **دسترسی به پنل:** پیچها و قاب پنل جلویی کولر را باز کنید تا به پشت کلید دسترسی پیدا کنید. دستگیره (شفت) کلید را از جلو خارج کنید.
- **نقشهبرداری سیمها:** از سیمکشی فعلی (محل اتصال هر سیم به هر ترمینال) عکس بگیرید یا یک نمودار ساده ترسیم کنید. این کار برای جلوگیری از اتصال اشتباه ضروری است.
- **جدا کردن سیمها:** سیمها را به آرامی از ترمینالهای کلید قدیمی جدا کنید. اگر سیمها لحیم شدهاند، از هویه استفاده کنید. (اغلب از ترمینالهای فشاری/فیشی استفاده میشود).
- **باز کردن کلید قدیمی:** پیچها یا گیرههای نگهدارنده کلید به بدنه پنل را باز کنید و کلید قدیمی را خارج سازید.
- **نصب کلید جدید:** کلید جدید را در جای خود نصب کرده و با پیچ یا گیره محکم کنید.
- **اتصال سیمها:** با استفاده از نقشهبرداری مرحله 3، سیمها را دقیقاً به همان ترمینالهای کلید جدید وصل کنید (L1 ورودی، خروجیهای فن و کمپرسور).
- **بستن پنل و تست:** پنل جلویی را ببندید. برق را وصل کرده و عملکرد کلید را در تمام حالتها (فن کم، زیاد، سرمایش) تست کنید.
K. خرابیهای رایج و نشانههای آنها
- **جرقه زدن هنگام چرخاندن:** نشانه سایش شدید کنتاکتها و ایجاد قوس الکتریکی هنگام قطع و وصل جریان.
- **عدم کارکرد یک یا چند حالت:** معمولاً به دلیل سوختن یا کثیفی شدید کنتاکت مربوط به آن حالت خاص.
- **عدم قطع کامل دستگاه:** کنتاکتهای اصلی در حالت "Off" به درستی باز نمیشوند و دستگاه همچنان کار میکند (خطرناک).
- **بوی سوختگی پلاستیک یا عایق:** ناشی از داغ شدن بیش از حد کلید به دلیل اتصال سست یا مقاومت بالا در کنتاکتهای داخلی.
- **شل شدن شفت یا عدم استقرار در یک حالت:** خرابی مکانیکی مکانیسم چرخشی داخلی کلید.
L. نکات نگهداری و افزایش طول عمر کلید سلکتوری
- **استفاده از تنظیمات استاندارد:** کلید را به آرامی بچرخانید و از نگه داشتن آن بین دو حالت خودداری کنید.
- **جلوگیری از گرد و غبار:** کولر را به صورت دورهای تمیز کنید تا از تجمع گرد و غبار و رطوبت در اطراف کلید جلوگیری شود.
- **کنترل جریان ورودی:** اطمینان حاصل کنید که کولر به دلیل مشکلات دیگر (مانند خرابی خازن یا کمپرسور)، جریان بیش از حد مجاز را از کلید نکشد.
- **اطمینان از اتصالات محکم:** هنگام نصب یا تعمیرات، مطمئن شوید که فیشهای سیمکشی به ترمینالها کاملاً محکم هستند تا از ایجاد حرارت و سوختگی جلوگیری شود.
M. سوالات متداول (FAQ) درباره کلید سلکتوری کولر پنجرهای
1. چگونه مطمئن شوم که خرابی کولر از کلید سلکتوری است؟
اگر کولر شما در حالتهای خاصی کار نمیکند (مثلاً فن کم کار میکند اما سرمایش خیر)، یا کلید داغ میشود، یا هنگام چرخاندن جرقه میزند، احتمالاً مشکل از کلید است. بهترین روش، تست اتصال (Continuity Test) کلید با مولتیمتر در حالت قطع برق است.
2. آیا میتوانم کلید سلکتوری با توان (HP) متفاوتی را جایگزین کنم؟
شما باید از کلیدی با توان و جریان نامی **برابر یا بیشتر** از قطعه اصلی استفاده کنید. استفاده از کلیدی با مشخصات کمتر میتواند منجر به ذوب شدن یا خرابی زودهنگام کلید جدید شود و خطرناک است.
3. آیا این کلید برای همه کولرهای پنجرهای سوپرا یکسان است؟
خیر. اگرچه بسیاری از مدلها از این قطعه استاندارد استفاده میکنند، اما باید حتماً تعداد ترمینالها، تعداد حالتهای کلید و از همه مهمتر، مشخصات فنی ولتاژ و توان (HP) روی بدنه را با قطعه اصلی مطابقت دهید.
4. آیا میتوان کنتاکتهای کلید را تعمیر یا تمیز کرد؟
اگرچه تمیز کردن کنتاکتهای کثیف با اسپریهای مخصوص (مانند اسپری کنتاکت شور) میتواند موقتاً مشکل را برطرف کند، اما در صورت سوختگی شدید، فرسودگی یا شکستگی مکانیکی، تعمیر توصیه نمیشود و تعویض کامل، ایمنتر و مطمئنتر است.
5. چرا کلید سلکتوری من داغ میشود؟
داغ شدن کلید معمولاً نشاندهنده مقاومت الکتریکی بالا در نقطه اتصال (کنتاکت) است که ناشی از سستی سیم، کنتاکتهای فرسوده، کثیف یا سوخته داخلی است. این گرما اتلاف انرژی است و باید سریعاً با تعویض قطعه برطرف شود.
6. کلید سلکتوری چند حالت دارد؟
رایجترین کلیدهای کولر پنجرهای 4 تا 6 حالت دارند که شامل: Off (خاموش)، Fan Only Low/High (فقط فن کم/زیاد) و Cool Low/High (سرمایش کم/زیاد) هستند.
7. آیا نحوه اتصال سیمها مهم است؟
بسیار مهم است. اتصال نادرست سیمها میتواند منجر به عملکرد معکوس، اتصال کوتاه، روشن نشدن کمپرسور یا حتی آسیب جدی به قطعات داخلی کولر شود. همیشه قبل از جداسازی، از سیمکشی عکس بگیرید.
8. فرق بین کلید سلکتوری و ترموستات چیست؟
کلید سلکتوری وظیفه **انتخاب حالت عملکرد** (روشن/خاموش، فن، سرمایش) را بر عهده دارد، در حالی که **ترموستات** وظیفه **تنظیم دمای مورد نظر** و کنترل اتوماتیک روشن و خاموش شدن کمپرسور را برای حفظ آن دما دارد.
9. آیا این کلید نیازی به رله کمکی دارد؟
بر اساس مشخصات فنی (تحمل 2 اسب بخار)، این کلید طراحی شده است تا بار اصلی کمپرسور و فن را مستقیماً کنترل کند. با این حال، در برخی مدارها ممکن است از آن برای کنترل رلههای کمکی نیز استفاده شود.
10. چگونه عمر کلید را افزایش دهم؟
اصلیترین راهکارها عبارتند از: استفاده ملایم از شفت، جلوگیری از نوسانات شدید برق و اطمینان از تمیز و محکم بودن اتصالات سیمها.
N. جدول مقایسه کلیدهای سلکتوری کولر پنجرهای مشابه
| مشخصه | مدل حاضر (XK20A-X) | مدل رایج 3 حالته | مدل رایج 6 حالته |
|---|---|---|---|
| تعداد حالتها | معمولاً 4 یا 5 حالت | 3 حالت (Off, Cool, Fan) | 6 حالت (با تفکیک بیشتر دور فن و سرمایش) |
| توان نامی (250V) | 2HP | 1.5HP یا کمتر | 2HP یا بیشتر |
| کاربرد اصلی | کولرهای گازی پنجرهای استاندارد | پنکه یا فنهای پرقدرت | کولرهای با قابلیتهای کنترلی بیشتر |
| پیچیدگی سیمکشی | متوسط | کم | بالا |
O. نکات مهم هنگام خرید کلید سلکتوری کولر (بدون اشاره به قیمت و گارانتی)
- **مطابقت مشخصات فنی:** حتماً ولتاژ ($250V$) و مهمتر از آن، توان نامی موتور ($2HP$ در $250V$) کلید جدید را با قطعه قدیمی یا مشخصات فنی کولر مطابقت دهید. تحمل جریان باید کافی باشد.
- **تطابق فیزیکی و مکانیکی:** ابعاد کلی، طول و شکل شفت چرخشی و الگوی سوراخهای نصب باید با قاب کولر شما سازگار باشد.
- **تعداد و آرایش ترمینالها:** تعداد پایهها (L1, 1, 2, 3...) و محل قرارگیری آنها را دقیقاً با کلید قدیمی مقایسه کنید تا فرآیند تعویض ساده باشد و سیمکشی به درستی انجام شود.
- **بررسی کد قطعه:** در صورت امکان، کلید را با استفاده از شماره قطعه حک شده روی بدنه (مانند $240524$ یا $XK20A-X$) جستجو و خرید کنید.
- **کیفیت ساخت:** به کیفیت مواد بدنه، استحکام ترمینالها و عملکرد روان شفت چرخشی توجه کنید؛ کیفیت ساخت بالا، طول عمر قطعه را تضمین میکند.
P. منابع
اطلاعات فنی ارائه شده بر اساس تحلیل تصاویر محصول (شماره قطعه 240524 و مدل XK20A-X) و دادههای عمومی مربوط به کلیدهای سلکتوری کولرهای پنجرهای استاندارد است. برای اطلاعات دقیقتر، به منابع زیر مراجعه شده است:
- (لینکهای جستجوی تخصصی قطعات یدکی کولر گازی پنجرهای)
- (دیتاشیتهای عمومی کلیدهای سری XK20A)
- (انجمنهای فنی و راهنماهای تعمیر کولر گازی)





